Bouwen in Noorwegen

Als u bouwplannen heeft in Noorwegen is er een aantal zaken waar u rekening mee moet houden. Het betreft onder andere de regelgeving vanuit de overheid, de manier van bouwen en de omgang met aannemers, vaklieden en adviseurs.

Op het eerste gezicht lijkt de bouwwereld in Noorwegen op die in Nederland, maar er is een aantal belangrijke verschillen.

De Noorse overheid heeft twee instrumenten waarmee ze invloed uitoefent op de kwaliteit van de bebouwde omgeving. Ten eerste stelt de gemeente in het “arealplan” en “reguleringsplan” vast hoe en wat waar gebouwd mag worden. Deze plannen zijn vergelijkbaar met het bestemmingsplan in Nederland. Ten tweede zijn in “Plan- og bygningsloven” het bouwvergunningstraject en de bouwtechnische eisen vastgesteld.

AREALPLAN EN REGULERINGSPLAN

“Arealplan en “reguleringsplan” regelen in principe hetzelfde als het bestemmingsplan in Nederland. Ten eerste omschrijven deze de toegestane bestemming en activiteiten voor een bepaald gebied. Daarnaast worden er ruimtelijke eisen gesteld aan het bouwwerk. Bijvoorbeeld: welk percentage van de kavel bebouwd mag worden, hoe hoog de bebouwing mag zijn, welke vorm de bebouwing moet hebben, etc.

Deze documenten kunnen opgevraagd worden bij de gemeente. Het eerste wat u uit moet zoeken als u wilt bouwen of verbouwen is of de plannen passen binnen het “areal-” en/of “reguleringsplan”. Als uw plannen er niet binnen passen , is het mogelijk om vrijstelling aan te vragen. Dit is een tijdrovend en arbeidsintensief proces. U moet de meerwaarde van uw plannen op verschillende gebieden aantonen. De behandelingstijd bij de gemeente is vaak lang. Bij een reguliere bouwaanvraag krijgt u binnen 12 weken antwoord. Bij een vrijstellingsaanvraag is er geen wettelijk termijn vastgesteld waarbinnen de gemeente uw aanvraag moet behandelen.

FORHÅNDSKONFERANSE

Het is aan te raden om uw plannen al in de schets fase voor te leggen aan de gemeente. Zo krijgt u een idee hoe tegen uw plannen wordt aangekeken en welke problemen er eventueel zijn met betrekking tot het “arealplan“ en/of “reguleringsplan”. Dit kan door middel van een “forhåndskonferanse”. Hier worden door de gemeente kosten in rekening gebracht, die tussen de 3.000,- en 5.000,- NOK liggen.

BYGGELØYVE (BOUWVERGUNNING)

Als u wilt bouwen of verbouwen in Noorwegen zijn er qua vergunningen drie mogelijkheden. Hele lichte ingrepen kunnen vergunningvrij zijn. Daarna komt een categorie bouwactiviteiten waarvoor een bouwvergunning nodig is, maar die u zelf kunt indienen. Bij bouw- en verbouw activiteiten van enige omvang is het niet mogelijk, in tegenstelling tot in Nederland, om zelf de bouwaanvraag in te dienen,. Dit moet u laten doen door een gecertificeerd bedrijf. Dit bedrijf, een architectenbureau of bouwkundig adviesbureau wordt “ansvarlig søker” genoemd.

ANSVARLIG SØKER

Om kwaliteit in de bouwsector te bevorderen heeft de Noorse overheid een systeem bedacht om de verantwoordelijkheden tussen de verschillende partijen in het bouwproces te organiseren De belangrijkste begrippen van dit systeem zijn “ansvarlig søker”(verantwoordelijk voor het bouwproces), “ansvarlig prosjekterende” (verantwoordelijk voor het plan) en “ansvarlig utførende” (verantwoordelijk voor de uitvoering). Bij kleinere bouwwerken komt het systeem wat bureaucratisch over, maar de doelstelling is helder: fouten voorkomen en als er fouten gemaakt zijn, de verantwoordelijkheid bij de juiste partij neerleggen. “Ansvarlig søker” heeft de verantwoordelijkheid om het bouwproces goed te laten verlopen. bovendien is hij uw contactpersoon richting de gemeente.

NABOVARSLING

Een begrip in het Noorse vergunningsstelsel is “nabovarsling”. Dat betekent dat bij het indienen van de bouwvergunning de plannen voorgelegd moeten zijn aan de buren. Zij moeten aangeven dat ze inzage hebben gehad en of ze wel of geen bezwaren hebben. Door ervoor te zorgen dat de buren de plannen zien zitten en geen bezwaren hebben, wordt een vlotte afhandeling van het vergunningstraject mogelijk.

ANDERE VERGUNNINGEN

Binnen het bouwvergunningstraject worden de plannen voorgelegd aan de nodige instanties zoals de monumentenzorg, het waterbedrijf en de arbodienst. Alleen bij sloopactiviteiten is een aparte vergunning nodig.

CONTRACT

Als u de werkzaamheden wil aanbesteden, zorg er voor dat de plannen goed en gedetailleerd zijn uitgewerkt. Zo is de kans groter dat de offertes te vergelijken zijn. Voordat u in zee gaat met een aannemer vraag de gedetaileerde begroting op en neem deze goed door. Dit om u ervan te vergewissen dat alle werkzaamheden meegenomen in zijn offerte. Een goede afstemming vooraf kan veel problemen schelen tijdens de bouw.

PLANNING

Werkzaamheden lopen vaak uit. Afspraken hierover worden makkelijk ter zijde geschoven. Houd rekening mee dat het langer kan duren dan afgesproken of maak over de planning van te voren bindende afspraken (dagmulkt).

DE BOUWPRAKTIJK

Behalve de voor de hand liggende kenmerken van het bouwen in Noorwegen, zoals het uitgebreide gebruik van hout als constructiemateriaal is er een aantal thema’s in de moderne bouwpraktijk waar rekening mee gehouden moet worden. Hieronder worden een aantal begrippen genoemd waarmee u zeker in aanraking komt als u bouwplannen hebt in Noorwegen.

UNIVERSELL UTFORMING

Dit is een verzamelbegrip voor allerlei maatregelen die er voor zorgen dat gebouwen toegankelijk zijn en gebruikt kunnen worden door iedereen. Met of zonder beperkingen. De overheid stelt eisen aan openbare gebouwen, maar ook aan woningen om deze toegankelijkheid te kunnen waarborgen. De eisen gaan over de toegankelijkheid, maar ook over maat en vorm van ruimtes, zoals badkamer en toilet ruimtes. Voor openbare gebouwen gelden ook regels voor routing en wegbewijzering. Het is goed om bij het ontwikkelen van plattegronden van het bouwwerk vanaf het begin hier rekening mee te houden.

ENERGIE-EISEN

De laatste jaren zijn er zeer strenge eisen gekomen met betrekking tot het toegestane energieverbruik van gebouwen. Het kan betekenen dat er isolatiediktes tot meer dan 30 centimeter moeten worden toegepast. Ook wordt er bijna standaard gebalanceerd ventilatie toegepast in nieuwe gebouwen. De standaard nadert sterk de norm voor een passief huis. Reserveer genoeg ruimte voor isolatie en ventilatie kanalen in de bouwplannen.

DETAILS

Nog sterker dan in Nederland wordt er in Noorwegen alles aan gedaan om vocht buiten te houden en overal moet er tussen onderdelen geventileerd worden zodat vocht dat toch de constructie in komt weg kan. De reden hiervoor zou kunnen liggen in een hogere vochtdruk door smeltende sneeuw en het uitgebreide gebruik van hout als constructiemateriaal. Bij het plaatsen van deuren en ramen en andere onderbrekingen in de gevel is “to-trinns tetting” een begrip. Dit betekent dat er altijd twee lagen moeten zijn waar het water gestopt kan worden voordat het de constructie in komt. Gevels en daken zijn altijd voorzien van genoeg ventilatie tussen de buitenbekleding en de constructie. Hierdoor is de opbouw van voornamelijk het dak, schuine en platte daken, anders dan in Nederland.

VÅTROMSNORMEN

Deze norm is door de installatiebranche, bouwbranche en overheid samengesteld om de kwaliteit van het werk rond sanitaire ruimtes, voornamelijk badkamers te verhogen. Door het uitgebreide gebruik van hout als constructiemateriaal is het van groot belang dat het water uit deze ruimtes niet doorlekt naar de constructie. De norm stemt het werk van de verschillende vaklieden af en verkleint zo de kans op fouten. Bij werkzaamheden aan sanitaire ruimtes doet u er goed aan om u te vergewissen dat degene die het werk uitvoert gecertificeerd is en werkt volgens “våtromsnormen”.

MEERWERK

Bij de bouw ontstaat meestal meer- en minderwerk. Dat zijn de onvoorziene werkzaamheden die niet in de opdrachtomschrijving stonden. Nederlandse aannemers geven dit meestal voordat ze de werkzaamheden uitvoeren door en vertellen wat het gaat kosten. Dan heeft de opdrachtgever een keus. Wel doen, niet doen of anders doen. In Noorwegen zijn de aannemers geneigd om door te werken en achteraf de rekening te sturen. Om de kosten in de hand te houden, moet u regelmatig informeren naar de stand van zaken.